Ватан-зодгоҳ, калимаи зебо ва хуҷастае аст, ки бо шуниданаш хонаву дар, гаҳвора ва модар пеши назар меояд. Мазмуни мафҳуми Ватанро одилона ба мафҳумҳои «инсон», «маънои зиндагӣ», «меҳнат», «қарз», «оила», «забони модарӣ», «муҳити табиат», «садоқат» алоқаманд мекунанд.

Ҳар шаҳрванде, ки дорои ҳувияти миллӣ, имони комил, зиракии сиёсӣ, фарҳангу маданияти миллӣ, раҳму шафқат ва нангу номус бошад, дар ин замони пурошӯб ватанро беш аз пеш, аз ҳаррӯза дида зиёдтар дӯст дошта, аз худ бетарафӣ ва беномусӣ нишон намедиҳад, балки дар муқобили чунин зуҳурот аз худ муқобилияти дандоншикан нишон дода, барои ҳифзи марзу буми Ватан, тамомияти арзии кишвар, оромию осудагии мардум ба ҳама супоришҳои Ватан омода мебошад.

Вақте ба адабиёти ҳазорсолаи миллати тоҷик назар меандозем, осон пай мебарем, ки ахлоқи ҳасана аз қабили дӯст доштани Ватан, эҳтироми падару модар, фарҳанг ва маданияти баланди инсонӣ, ростқавливу росткорӣ аз мавзӯоти меҳварӣ маҳсуб мешавад.

“Ӯст, ки шуморо аз замин падид овардааст ва хост, ки онро обод гардонед”. Аз ин оят маълум мешавад, ки кори дунё низ, аз ҷумла обод кардани роҳ, пул, мактаб, беморхона, неругоҳ ва ё шинондани дарахт, ободу зебо кардани ҷойҳои ҷамъиятӣ ва дигар амалҳои монанди инҳо дар назди ислом арзишҳои волое доранд.

Якуним миллиард мусалмонони ҷаҳонро муртад хондани раҳбарони ДИИШ бӯҳтон ва тӯҳмати ошкоро аст, нисбати мусалмонони олами ҳастӣ ва дар ин маънӣ Аллоҳи бузург дар Қуръони маҷид мефармоянд:”Касоне, ки мардон ва занони мусалмонро бо нисбатҳои нораво азият менамоянд, муртакиби гуноҳ ва бӯҳтони ошкоро шудаанд” (сураи Аҳзоб, ояти 58).

Ҳаққи падару модар нисбат ба фарзанд бисёр бузург аст ва дар дин ҳам мақому манзилати онҳо бисёр болост. Чунки некӣ кардан ба волидайн қарини тавҳид ва ҳамчунин шукргузории онҳо ба шукри Худованд мақрун аст. Эҳсон ба волидайн аз беҳтарин аъмол дар назди Худованд ба шумор меравад.