Гузори таърих ва саргузашту корномаи қаҳрамононаи абармардони ҳар халқу миллатҳо ба наслҳои ояндаи он таҷрибаи бузургу ибратомӯзест, ки бо омӯзишу баҳрабардорӣ ва пайравӣ намудан аз ҳадафу рисолатҳои инсонӣ ва мактаби бузургон инсон рушду сайқал ёфта, шояд дар масири рӯзгори оянда баҳри миллату давлати хеш хизмати шоистае анҷом диҳад.

Таҳкими муносибатҳои байнидавлатӣ яке аз суннатҳои Пайғамбари Худо (с) мебошад. Расули Худо (с) баъд аз фатҳи Макка, барои паҳн намудани дини мубини Ислом ва мустаҳкам намудани муносибатҳои байнидавлатӣ ба Эрон, Яман, Рум ва дигар давлатҳо намояндагонро фиристода ва дар Ислом суннати давлатдорӣ ва ҳамзистӣ бо дигар кишварҳоро ба роҳ монданд.

Оре, ҳақ бар ҷониби муаллифи ин мисраҳост, саодатмандии мардум ва ободию пешравии ҳар як мамлакат аз муносибати мутақобилаи кишварҳои ҳамсоя вобастагии калон дорад.

Дар саргаҳи таърихи ҳар як миллату давлат шахсиятҳое меистанд, ки бо фитрату хислат, хулқу атвор, афкору андеша ва рафтору гуфтор ба дигарон намунаи ибрат гардида, бо кору пайкори хеш дар миёни мардум ва ҷомеаи ҷаҳон соҳиби нуфузу обрў ва эътибору эътимод мегарданд.

Варақгардон кардани саҳифаҳои таърихи начандон дури миллат ҳар нафари солеҳу содиқ ва солимақлу солимфикрро ба дунёи андешаҳо мебарад ва инсонро водор мекунад, ки дар назди оби равони зиндагӣ нишаста ба гузашти он назар кунад, ки чӣ қадар дуриҳои дур наздик асту дар муддати кӯтоҳтарин инсон ба сазои амалҳои худ мерасад ва гуноҳҳое ҳастанд, ки ба охират гузошта намешавад ва онро Худованди қоҳиру ҷаббор дар дори ин дунё баробар мекунад, то барои дигарон ибрате бошад.

Бесабаб нест, ки ояти аввалини Қуръон маҳз дар мавриди омўзиши илм аст. Бинобар ин омўзиши илм аз рўзи аввали пайдоиши одам зарурият дошт ва бе донишомўзӣ ва ҷамъ намудани он тараққиёт ва пешравии аҳли башарият ғайриимкон аст. Одамият дунёро меомўзад ва донишҳои андўхтааш барои зиндагӣ ва пешравии ҳаёт ёрӣ медиҳанд.